صفر تا صد کار به عنوان Freelancer در آلمان

در قرن ۲۱ فریلنسینگ به انتخاب کسانی تبدیل می‌شود که می‌خواهند به جای یک شغل تمام‌ وقت یا پاره ‌وقت و حتی دورکاری، برای خودشان کار کنند و از حرفه خود استفاده کنند.

دلیل محبوبیت روزافزون فریلنسینگ، به خصوص در بین نسل هزاره (millennials)، این است که به افراد امکان می‌دهد تا کنترل بیشتری بر زندگی خود، زمانی که می‌خواهند برای کار بگذاراند و حجم کاری که می‌خواهند انجام بدهند داشته باشند. آنها مجبور نیستند با کسانی که نمی‌خواهند کار کنند یا کارهایی انجام بدهند که نمی‌خواهند انجام بدهند یا با اصولا اخلاقی آنها مغایر است، پس چیزی به عنوان از دست دادن شغل وجود ندارد.

در آلمان هم فریلنسینگ به عنوان یک حرفه کارکردی در حال شکوفا شدن است. این کشور قوانین خود را به‌ روز کرده است و قواعد جدیدی ایجاد کرده است تا فریلنسرها هم در سیستم کاری آلمان گنجانده شوند، و کسی نتواند با پیدا کردن راه‌های گریز از قواعد، از قوانین سوءاستفاده کند.

همچنین آلمان درهای خود را به روی افراد خارجی که می‌خواهند (ابتدا) به صورت موقت وارد آلمان شوند و به عنوان فریلنسر کار کنند باز کرده است. با این وجود، اگرچه فریلنسینگ یک راه ساده و آسان برای کار کردن است، ولی برای اینکه کسی بتواند به عنوان فریلنسر به آلمان برود باید قواعد فدراسیون آلمان را رعایت کند، که فهم آنها هم خیلی ساده نیست. 

تعریف فریلنسینگ در آلمان

در آلمان،‌ یک فریلنسر کسی است که یکی از مشاغل آزاد را به طور مستقل انجام می‌دهد (فهرست این حرفه‌ها در پایین آمده است)، بدون اینکه به عنوان یک کسب و کار یا شرکت عمل کند، و یا یک قرارداد تمام ‌وقت، پاره ‌وقت یا دورکاری داشته باشد.

فهرست مشاغل آزاد که واجد شرایط فریلنسینگ هستند؛ بر اساس قانون مالیات بر درآمد آلمان (German Income Tax Act) و در قانون شرکت‌های تضامنی (Partnership Companies Act)، مشاغل زیر به عنوان فریلنسینگ طبقه‌ بندی شده‌اند، به این شرط که فریلنسر با استفاده از تخصص خود و به طور مستقل عمل کند:

• دانشمند
• هنرمند
• نویسنده
• مربی (دانشگاه) یا لکچرر (lecturer)
• معلم و آموزگار
• دکتر
• دندانپزشک
• دامپزشک
• وکیل
• سردفتر اسناد رسمی
• وکیل ثبت حق اختراع (patent attorney)
• ارزیاب (surveyor)
• مهندس
• معمار
• Trade chemist
• حسابدار
• مشاور مالیات
• هیئت‌های مشاورتی و اقتصاددان بازرگانی
• حسابدار خبره (رسمی) (certified accountant)
• نماینده مالیاتی (tax representative)
• naturopath: درمان‌ گری که از راه‌های طبیعی برای درمان استفاده می‌کند
• فیریوتراپ
• روزنامه‌نگر
• مفسر عکس (image reporter)
• مفسر (interpreter)
• مترجم
• خلبان

ممکن است مشاغل دیگری هم در صورت برآورده کردن شروط بالا واجد شرایط فریلنسینگ باشند. البته حتی اگر فرد به یکی از مشاغل بالا اشتغال داشته باشد ولی از کمک فنی کارکنان آموزش ‌دیده استفاده کند، کار او دیگر به عنوان فریلنسینگ تلقی نمی‌شود و جزو مشاغل آزاد است.

تفاوت بین فریلنسرها و تجار/ افراد دارای شغل آزاد در آلمان

افرادی که می‌خواهند به عنوان فریلنسر در آلمان کار کنند باید اطمینان حاصل کنند که کار آنها جزو دسته «آزاد/ تجارت» (self-employed/trade) قرار نمی‌گیرد. بعضی وقت ها بین کار آزاد و فریلنسینگ تفاوت ظریفی وجود دارد. اگرچه هر دوی آن ها نشان می‌دهند که شما برای کسی کار نمی‌کنید، بلکه تنها تصمیم‌ گیرنده در خدماتی هستید که ارائه می‌کنید، همچنان تفاوت‌هایی بین آنها وجود دارد. تفاوت اصلی بین آن ها این است که اگرچه فریلنسرها با اسم خود کار می‌کنند، ولی افراد دارای شغل آزاد تحت عنوان یک برند به فعالیت تجاری می‌پردازند. از نظر رویه‌های حقوقی هم تفاوت بین آن ها این است که در حالی که فریلنسرها نیازی به ثبت ‌نام در Business Registration Authority آلمان یا «Gewerbeamt» ندارند، اما افراد دارای شغل آزاد نمی‌توانند بدون ثبت ‌نام در آنجا فعالیت داشته باشند. همچنین فریلنسرها نسبت به تجار/ افراد دارای شغل آزاد مالیات کمتری پرداخت می‌کنند. افراد خارجی که واجد شرایط کار به عنوان فریلنسر در آلمان هستند تمام افراد خارجی که شرایط حقوقی لازم را داشته باشند می‌توانند به عنوان فریلنسر در آلمان کار کنند، اگرچه بسیاری از آن ها برای این کار به ویزا نیاز دارند.

ملاک‌های اصلی برای سفر به آلمان و کار به عنوان فریلنسر

• شغلی که فرد فریلنسر می‌خواهد در آلمان انجام بدهد باید جزو مشاغل آزاد باشد، یا حداقل شغلی مشابه که اداره مالیات آلمان (German Tax Office) با آنجام آن به عنوان فریلنسینگ مشکلی نداشته باشد. 
• باید یک منفعت اقتصادی یا نیاز منطقه‌ای برای نوع کاری که فریلنسر می‌خواهد انجام بدهد وجود داشته باشد.
• فریلنسر باید از توانایی تأمین نیازهای مالی خود در آلمان برخوردار باشد.

ویزای آلمان برای فریلنسرها

دارندگان پاسپورت اتحادیه اروپا، نروژ، سوئیس، ایسلند و لیختن‌اشتاین برای ورود به آلمان به عنوان فریلنسر نیازی به ویزا یا مجوز اقامت ندارند. با این وجود باید در نزدیک ‌ترین اداره افراد خارجی (Foreigner’s Office) به محل سکونت خود در آلمان ثبت ‌نام کنند و دیگر الزامات قانونی مثل دریافت شماره شناسایی (identification number) را رعایت کنند تا بتوانند به صورت قانونی کار کنند. اتباع استرالیا، کانادا، اسرائیل، ژاپن،‌نیوزیلند، ایالات متحده و کره جنوبی هم می‌توانند بدون ویزا وارد آلمان شوند، اما باید به محض ورود اجازه اقامت بگیرند. همچنین آن ها باید در نزدیک ‌ترین اداره افراد خارجی به محل سکونت خود در آلمان ثبت ‌نام کنند و دیگر الزامات قانونی مثل دریافت شماره شناسایی را رعایت کنند تا بتوانند به صورت قانونی کار کنند. اتباع دیگر کشورها اول باید یک ویزای فریلنسینگ آلمان (German Freelance Visa) بگیرند، بعد دیگر مراحل لازم برای کار به عنوان فریلنسر را انجام بدهند. اینجا می‌توانید یک راهنمای کامل در مورد مراحل درخواست،‌ ملاک‌ها و شروطی که باید برای گرفتن ویزای فریلنسینگ انجام بدهید را پیدا کنید.

ثبت آدرس سکونت جدید در اداره افراد خارجی

تمام فریلنسرها، از تمام کشورها (حتی دارندگان پاسپورت اتحادیه اروپا)، باید ظرف ۹۰ روز بعد از ورود به آلمان، آدرس سکونت جدید خود را در نزدیک ‌ترین اداره افراد خارجی به محل اقامت خود ثبت کنند.

مدارک مورد نیاز: قرارداد اجاره با امضای فریلنسر و صاحب‌خانه، فرم ثبت ‌نام پرشده که در همین office قابل ‌دسترس است و پاسپورت یا کارت ملی (National ID) فریلنسر.

اخذ بیمه سلامت در آلمان

برای تمام افرادی که وارد آلمان می‌شوند، حتی فریلنسرها، بیمه سلامت اجباری است. فریلنسرها قبل از سفر به آلمان می‌توانند بیمه سلامت که هزینه‌های آنها برای مدت زمان اقامتشان را پوشش می‌دهد خریداری کنند. همچنین فریلنسرها می‌توانند با استفاده از بیمه سلامت سفر (travel health insurance) وارد آلمان بشوند، که چند روز یا هفته اول اقامت آن ها را پوشش می‌دهد و پس از انقضای آن می‌توانند از یک تأمیین‌ کننده در آلمان بیمه سلامت بگیرند. افرادی که دارای بیمه تأمین ‌کننده کشور خود هستند که هزینه‌های آلمان را هم پوشش می‌دهد نیازی به تغییر آن ندارند، مگر به درخواست خودشان.

باز کردن حساب بانکی به عنوان فریلنسر

مرحله بعدی اپلای کردن برای مجوز اقامت است، که در نگاه اول فرایندی پیچیده به نظر می‌رسد، اما در واقع بسیار آسان است. فرایند آن از گرفتن ویزا هم آسان ‌تر است. فریلنسرها باید در دفتر مهاجرت محلی نزدیک محل اقامت خود تعیین وقت کنند. فریلنسر باید برای اپلای کردن چند مدرک را ارائه بدهد و از چند قانون تبعیت کند. اطلاعات لازم در مورد اپلای کردن برای مجوز اقامت در آلمان را از اینجا دریافت کنید. 

ثبت ‌نام به عنوان فریلنسر در آلمان

ظرف ده روز از ثبت آدرس در اداره افراد خارجی، تمام فریلنسرها به صورت خودکار نامه‌ای دریافت می‌کنند که حاوی شماره شناسایی مالیاتی (tax ID) آنها است. این شماره شناسایی برای گرفتن شماره مالیاتی (tax number) به عنوان فریلنسر الزامی است (لطفاً این دو تا را با هم اشتباه نگیرید، چون در آلمان اولی به عنوان Identifikationsnummer  و دومی به عنوان Steuernummer شناخته می‌شود).

شما این شماره را فقط با تکمیل کردن فرم مربوطه با عنوان Fragebogen zur steuerlichen Erfassung و ارائه آن به اداره مربوطه (Finanzamt) در شهر محل اقامت خود در آلمان دریافت خواهید کرد.

پرداخت مالیات به عنوان فریلنسر

اگرچه فریلنسرها از پرداخت مالیات بر تجارت (Value Added Tax) معاف هستند، اما همچنان ملزم به پرداخت مالیات بر درآمد (Income Tax) و مالیات بر ارزش افزوده (Value Added Tax) هستند:

مالیات بر درآمد: آلمان دارای نرخ پایه ۱۴٪ مالیات بر درآمد است، که می‌تواند تا ۴۲٪ هم برسد. یک مالیات مکمل solidarity surcharge) ۵.۵٪) هم در این مالیات گنجانده شده است. فریلنسرها باید این مالیات را به صورت سه‌ ماهه پرداخت کنند. افرادی که درآمد آنها کمتر از ۹,۱۶۹ است از مالیاد بر درآمد معاف هستند. 

مالیات بر ارزش افزوده: فریلنسرها باید به طور منظم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده خود را ارائه بدهند و درآمد خود را اعلام کنند. طبق این قانون، فریلنسر معمولاً ۱۹٪ پرداخت می‌کند، اما بسته به خدمتی که ارائه می‌دهد،‌ این میزان ممکن است تا ۷٪ هم پایین بیاید. این مالیات از طریق پرتال رسمی آلمان Elster Portal قابل پرداخت است.

اصطلاحات خاص آلمانی برای فریلنسرها

برای افرادی که می‌خواهند در آلمان به عنوان فریلنسر کار و زندگی کنند دانستن زبان آلمانی یک موهبت است. با این حال افراد کمی می‌توانند ظرف چند ماه یک زبان یاد بگیرند. به افرادی که می‌خواهند به عنوان فریلنسر در آلمان کار کنند به شدت توصیه می‌شود تا مقدمات زبان آلمانی را، مثل معرفی کردن و گفتن «سلام» و «ممنون»، یاد بگیرند. همچنین فریلنسرها باید کلمات و اصطلاحاتی که در فرایند تبدیل شدن به یک فریلنسر قانونی به آنها احتیاج دارند را یاد بگیرند:

• Freiberuflich – freelancer - فریلنسر
• Gewerbetreibende – tradesperson - تاجر
• Anmeldung – procedure of registering the home address at the Foreigner’s Office - فرایند ثبت آدرس محل سکونت در اداره افراد خارجی   
• Bürgeramt – Foreigner’s Office - اداره افراد خارجی
• Finanzamt – tax office - اداره مالیات
• Einkommensteuergesetz – German income tax law - قانون مالیات بر درآمد آلمان
• Identifikationsnummer – tax identification number - شماره شناسایی مالیاتی
• Steuernummer – tax number - شماره مالیات
• Fragebogen zur steuerliche Erfassung – application form getting the tax number as a freelancer - فرم درخواست اخذ شماره مالیات به عنوان فریلنسر
• Mehrwertsteuer – Value Added Tax - مالیات بر ارزش افزوده